Σημειώσεις για ένα ναυάγιο

Περιγραφή

Appunti per un naufragio

Λαµπεντούζα, από την αρχαία ελληνική λέξη λέπας, τον απόκρηµνο βράχο που τον τρώνε µε µανία τα στοιχεία της φύσης, µα εκείνος αντιστέκεται και µένει ολόρθος καταµεσής στην απεραντοσύνη του πελάγους. Ή από το λαµπάς, τη φλόγα που λάµπει στο σκοτάδι, το φως που νικάει τη σκοτεινιά. Πάνω σ’ αυτό το νησί του Νότου της Ιταλίας, που εκτείνεται ανάµεσα στην Αφρική και την Ευρώπη, ο Ντάβιντε Ενία κοιτάζει καταπρόσωπο αυτούς που έρχονται και αυτούς που περιµένουν και αφηγείται την ιστορία ενός ναυαγίου, προσωπικού και συλλογικού. Από τη µια πλευρά, ένα πλήθος σε κίνηση, που διασχίζει κράτη ολόκληρα και τελικά τη Μεσόγειο Θάλασσα, σε συνθήκες πέρα από κάθε φαντασία. Από την άλλη, µια χούφτα άντρες και γυναίκες στα όρια µιας εποχής και µιας ηπείρου, που προσπαθούν να τους υποδεχτούν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Στη µέση ο ίδιος ο συγγραφέας, που πραγµατεύεται την ανακάλυψη όσων αληθινά συµβαίνουν στη θάλασσα και στη στεριά και τη χρεοκοπία των λέξεων, που καταποντίζονται στην απόπειρά τους να κατανοήσουν τα παράδοξα του παρόντος. Έχοντας αγγίξει µε το χέρι την απάνθρωπη τραγωδία των ελλιµενισµών, δίνει τον λόγο στους εθελοντές, στους παιδικούς φίλους, στις µαρτυρίες των νέων που καταφθάνουν σαν από θαύµα στο νησί. Ξεγυµνώνει τις συγκινησιακές επιπτώσεις αυτής της σπαραχτικής και αλλόκοτης πραγµατικότητας, ειδικά στη σχέση µε τον πατέρα του, γιατρό που συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα και ο οποίος δέχεται να τον συνοδεύσει στη Λαµπεντούζα.

«Μπορούµε να προσδιορίσουµε τα σύνορα, τη στιγµή της συνάντησης, να δείξουµε τα κορµιά των ζωντανών και των νεκρών στα ντοκιµαντέρ. Οι λέξεις µας µπορούν να περιγράψουν χέρια που θεραπεύουν και χέρια που υψώνουν συρµατοπλέγµατα. Όµως την ιστορία της µετανάστευσης µονάχα οι ίδιοι µπορούν να την αφηγηθούν, εκείνοι που έφυγαν και, πληρώνοντας ένα απίστευτο χρηµατικό ποσό, κατόρθωσαν να φτάσουν σε τούτες τις ακτές».
Ένας πατέρας κι ένας γιος βλέπουν την Ιστορία να γράφεται µπροστά στα µάτια τους, στη θάλασσα της Λαµπεντούζα.