Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Περιγραφή

Η πρώτη σύλληψη του εν γίγνεσθαι είναι της ολότητας

Για να κατανοήσουμε τη διαλεκτική, είτε πλατωνική, θεολογική και χριστιανική, είτε εγελιανή και μαρξιστική, πρέπει να ανατρέξουμε στον Ηράκλειτο.

Στον «σκοτεινό» στοχαστή της Εφέσου συναντάμε μια σκέψη πρωταρχική, προτού εγκαθιδρυθούν συστηματικά η φιλοσοφία και η μεταφυσική, προτού η διδασκαλία διασπαστεί σε λογική, θεολογία, μεταφυσική, φυσική, βιολογία, ανθρωπολογία, ηθική, πολιτική και αισθητική.

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να παρουσιάσει τη σκέψη του Ηράκλειτου στο συνεπές σύνολό της, στην αποσπασματική και διασπασμένη ολότητά της. Επειδή η σκέψη αυτή, που αναγνωρίζει την αλήθεια της περιπλάνησης και τη δύναμη της βλακείας, εμπεριέχει ήδη τις σκέψεις που αναπτύχθηκαν ακολούθως στις αυτονομημένες περιοχές. Φωτίζει όλη την προβληματική της θεμελίωσης και του ξεπεράσματος της φιλοσοφίας.

Το ζήτημα λοιπόν ήταν να ομαδοποιηθούν γύρω από τις μεγάλες εστίες –τον λόγο, τον κόσμο, το θείον, τον άνθρωπο και την πόλιν– τα αποσπάσματα εκείνα τα οποία σαφέστατα αναφέρονται σ’ αυτές, καθώς όλα απορρέουν από το ίδιο κέντρο και προς αυτό συγκλίνουν: το εν γίγνεσθαι είναι της ολότητας, το ύπατο Παιχνίδι.

Ο Κώστας Αξελός γεννήθηκε στις 26 Ιουνίου 1924 στην Αθήνα. Παράλληλα με τις ελληνικές γυμνασιακές του σπουδές παρακολούθησε μαθήματα στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και στη Γερμανική Σχολή. Κατά τη διάρκεια της γερμανο-ιταλικής κατοχής πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση και ακολούθως στα Δεκεμβριανά, ως οργανωτής, δημοσιογράφος και θεωρητικός του κομμουνιστικού κινήματος (1941-1945). Αργότερα διαγράφηκε από τις τάξεις του ΚΚΕ. Καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο από στρατοδικείο. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι στα τέλη του 1945. Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόννη, όπου υποστήριξε τις δύο διδακτορικές του διατριβές (Ο Μαρξ στοχαστής της τεχνικής και Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία) και εδίδαξε από το 1962 ώς το 1973. Αρχισυντάκτης του περίφημου θεωρητικού περιοδικού Arguments (1956-1962), ίδρυσε και διηύθυνε την ομώνυμη σειρά στις Éditions de Minuit, στην οποία εκδόθηκαν και τα περισσότερα από τα δικά του έργα. Δημοσίευσε (ελληνικά στην αρχή και ακολούθως γαλλικά κατά κύριο λόγο, αλλά και γερμανικά) σειρά βιβλίων που έχουν μεταφραστεί σε δεκαέξι γλώσσες. Ο Κώστας Αξελός πέθανε στο Παρίσι, στις 4 Φεβρουαρίου 2010.