Το ελληνικό θέατρο στον 20ό αιώνα: Πολιτισμικά πρότυπα και πρωτοτυπία (Τόμοι 2) (Παλαιοβιβλιοπωλείο)

Περιγραφή

Η συγγραφή μιας Ιστορίας του ελληνικού θεάτρου στον 20ό αιώνα αποτελεί επιτακτική ανάγκη, η οποία επιβάλλεται τόσο από την παντελή απουσία παρόμοιας συνθετικής εργασίας που να αντιμετωπίζει το ζητούμενο μέσα στη χρονική διάρκεια ενός αιώνα, όσο και από την ποικιλία των αντιστοιχιών και συσχετίσεών του προς την κοινωνία και τον πολιτισμό στην ίδια περίοδο. Η πρόκληση ενός παρόμοιου εγχειρήματος βρίσκει την προσωπική μας απάντηση με την παρούσα μελέτη. Μακριά από ιστορικό-φιλολογικές προσεγγίσεις που στατικοποιούν το δυναμικά εξελισσόμενο φαινόμενο της θεατρικής έκφρασης και το αποδυναμώνουν από το κοινωνικό, ιδεολογικό, καλλιτεχνικό και ευρύτερα πολιτισμικό του περιεχόμενο, στοχεύουμε σε μια διαφορετική ανάγνωση, άρα στη δημιουργία νέων κριτηρίων για την έρευνα και ερμηνεία του θεάτρου. Το εκλαμβάνουμε δηλαδή όχι με την τυπική σημασία του δραματικού κειμένου, αλλά με τη σύγχρονη άποψη της σύνθετης καλλιτεχνικής δημιουργίας που αποτελεί η παράσταση, και το εξετάζουμε στον άξονα της ιστορίας αλλά και της θεωρίας, της κοινωνιολογίας αλλά και της σημειολογίας, της αισθητικής αλλά και της ιδεολογίας. Η σκέψη μας αναπτύσσεται διεξοδικά σε δύο τόμους και στοχεύει στην επισήμανση των σχέσεων που υφίστανται και λειτουργούν ανάμεσα στην σύγχρονη πρωτότυπη δραματική παραγωγή και τη γηγενή παράδοση (αρχαίο δράμα, λαϊκός πολιτισμός), αλλά και ευρύτερα την παγκόσμια δημιουργία (συγκριτική δραματολογία). Στοχεύει ακόμη στην καταγραφή και ανάδειξη των διαμεσολαβητικών παραγόντων (θεατρικές σκηνές και σχήματα, σκηνοθεσία) που επενεργούν για την επικοινωνία του θεατή με την παράσταση (ιστορία σκηνοθεσία, παραστασεολογία), αλλά και την ανίχνευση των φανερών ή λανθανόντων μηχανισμών προβολής και προώθησης θεατρικής έκφρασης και ειδών θεάτρου που είτε σε μεγάλο βαθμό λανθάνουν, είτε αν, και ευρύτατα διαδεδομένα, δεν έχουν μελετηθεί ικανοποιητικά (ιστορία της νεοελληνικής δραματουργίας). Με αυτά τα επιμέρους δεδομένα, οδηγούμαστε στην διαπραγμάτευση του τελικά ζητουμένου: τη σχέση μεταξύ θεατρικού – πραγματικού, και κατ΄ επέκταση στον εντοπισμό των αντιστοιχιών μεταξύ της ιστορικής και της σκηνικής πραγματικότητας. Στην επισήμανση των πολιτισμικών προτύπων και της πρωτοτυπίας που χαρακτηρίζουν το ελληνικό θέατρο στον 20ό αιώνα και, δι’ αυτής, στον προσδιορισμό της ιδιαιτερότητας του ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτή προκύπτει από τη θεατρική απεικόνισή της και συνιστά τη φυσιογνωμία και την ταυτότητα του σύγχρονου ελληνισμού, μέσα στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος.